On/t/schuld: een tentoonstelling over de doorwerking van een ‘foute’ familiegeschiedenis
On/t/schuld confronteert je met de erfenis van een foute grootvader. De tentoonstelling gaat over hoe nazaten leven met de last van een verzwegen verleden. Het resultaat nodigt uit om verder te kijken dan goed of fout.
Waarom actueel
Dit jaar vieren we 80 jaar vrijheid. Toch is de oorlog voor sommige mensen nog niet voorbij. Zo ook voor de nazaten van (vermeende) collaborateurs. In deze tentoonstelling ervaart de bezoeker hoe schuld en schaamte doorwerken in het nu.
Me…
On/t/schuld: een tentoonstelling over de doorwerking van een ‘foute’ familiegeschiedenis
On/t/schuld confronteert je met de erfenis van een foute grootvader. De tentoonstelling gaat over hoe nazaten leven met de last van een verzwegen verleden. Het resultaat nodigt uit om verder te kijken dan goed of fout.
Waarom actueel
Dit jaar vieren we 80 jaar vrijheid. Toch is de oorlog voor sommige mensen nog niet voorbij. Zo ook voor de nazaten van (vermeende) collaborateurs. In deze tentoonstelling ervaart de bezoeker hoe schuld en schaamte doorwerken in het nu.
Met de opening van het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) op 1 januari 2025 komt er een rijkdom aan informatie over ‘foute’ Nederlanders in de Tweede Wereldoorlog vrij. Dit is het grootste oorlogsarchief van Nederland en bevat onderzoeken naar de rol van 425.000 personen tijdens de oorlog. Het openstellen van de archieven is een spannend proces dat veel naar boven brengt voor nazaten van collaborateurs en andere mensen die met de Duitse bezetter in verband worden gebracht.
Gedichten en fotografie
Rode draad in onze tentoonstelling zijn de gedichten van Boris Wanders. Hij had een foute grootvader die na de oorlog in Veenhuizen gevangen zat. In gedichten geeft hij woorden aan de zwaarte die hij voelt en doorbreekt hij het stilzwijgen in zijn familie. Met foto’s brengt zijn partner Judith Lechner in beeld hoe moeilijk het is om de familiegeschiedenis in de ogen te kijken.
On/t/schuld is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen het Gevangenismuseum en Wanders en Lechner. In de tijdelijke tentoonstelling komen historische kaders samen met poëzie en fotografie.
Tegelijk met de tentoonstelling komt het boek On/t/schuld van Wanders en Lechner uit. Deze is te verkrijgen in onze museumwinkel en via de website van Studio 174.
Waarom hier
De unieke geschiedenis van de Koloniën van Weldadigheid en het verhaal van misdaad en straf door de eeuwen heen komen samen in het Nationaal Gevangenismuseum te Veenhuizen. Het gevangenisdorp Veenhuizen speelde na de Tweede Wereldoorlog een rol in de detentie van verdachten en veroordeelde collaborateurs. Een van deze gedetineerden was de grootvader van Boris Wanders. Tussen 1945 en circa 1955 zaten politieke delinquenten gevangen in Veenhuizen, onder wie de Vier van Breda.
