Verhalen van Drenthe: Koloniën van Weldadigheid

Leestijd: 5 minuten

"200 jaar geleden stichtte generaal Johannes van den Bosch de Koloniën van Weldadigheid. Een experiment om armoede te bestrijden. Arme gezinnen uit de stad werden naar het Drentse platteland gezonden. In ruil voor werk kregen zij een huisje en kinderen konden naar school. Mensen kwamen eerst vrijwillig, maar later ook onder dwang."- De Verhalenverteller van Drenthe

WEETJE | Liggen jouw roots in Drenthe?

Wist je dat 1 op de 16 Nederlanders voorouders heeft in de Koloniën van Weldadigheid? Grote kans dat ook jouw roots in Drenthe liggen. Snel even checken dus!

Ontdek je roots
Een oude foto van mensen die voor hun huis in de koloniën staan. Een kolonistengezin dat in 1909 aankomt in de koloniën. Zwart-wit foto van de koloniehuizen in Frederiksoord. De woorden 'Orde en tucht' op de gevel van een woning in de voormalige dwangkolonie Veenhuizen.

Ontdek het verhaal van de vrije kolonie Frederiksoord

Het experiment begon in de Proefkolonie Frederiksoord. De reis naar Drenthe duurde drie dagen. Alles wat je kende, moest je achterlaten. Maar armoede was ook geen pretje. De belofte van een eigen huisje, werk en scholing voor de kinderen, zorgde in de eerste jaren voor veel vrijwillige aanmeldingen. In Frederiksoord zie je nog veel sporen van die eerste kolonisten terug. Kom jij ze beleven?

  • Kolonie Express

    Stap in bij de Kolonie Express en laat je door de gids meevoeren in het verhaal van Johannes van den Bosch.

    Kolonie Express Mensen staan in een veld met boekweit onkruid naast een elektrisch karretje.

  • Museum De Proefkolonie

    Treed in de voetsporen van de allereerste kolonisten die in 1818 in Drenthe arriveerden.

    Museum De Proefkolonie Een man in de rol van Johannes van den Bosch schrijft met een veer.

  • Luistertocht Vrije Koloniën

    Tijdens een fietstocht van 26km neemt Philip Freriks je in een persoonlijk verhaal mee.

    Luistertocht Vrije Koloniën Twee vrouwen bekijken een informatiebord dat voor een gebouw staat.

  • Kolonietram

    Onderweg zie je higlights als de koloniehuisjes, het koloniekerkje en Huis Westerbeek.

    Kolonietram Mensen stappen in de kolonietram bij Museum de Proefkolonie.

  • Weldadig Rondje

    Deze fietsroute van 36 km neemt je mee langs de historische monumenten in de vrije Koloniën.

    Weldadig Rondje Twee vrouwen fietsen weg van een monumentaal pand.

  • Virtual reality experience

    Ga op een virtuele tijdreis en ervaar hoe het is om in 1825 in Willemsoord terecht te komen.

    Virtual reality experience Een jongen draagt een virtual reality bril, op de achtergrond staat een afbeelding van de Koloniën.

"Het was best een hard bestaan in de vrije kolonie. De dagindeling werd volledig voor je bepaald. En bij terugkeer in je oude stad werd je met minachting begroet. Niet gek dus dat vrijwillige aanmeldingen na een tijdje uitbleven. Armen, landlopers en bedelaars werden daarom al snel onder dwang naar Drenthe gestuurd. Naar de onvrije kolonie Veenhuizen." - De Verhalenverteller van Drenthe

Ontdek het verhaal van de onvrije kolonie Veenhuizen

Veenhuizen ziet er anders uit dan welk dorp in Nederland ook. Je merkt gelijk dat hier iets bijzonders is gebeurd. Statige lanen en prachtige koloniehuizen met opschriften als Orde en Tucht en Werk en Bid. Overal om je heen beleef je de historie van dit gevangenisdorp. Wij nemen je mee naar een paar bijzondere plekken.

  • Gevangenismuseum

    Gevangenismuseum Een meisje is op het bedje in een vroegere cel gaan liggen en daar moeten zij en een jongetje erg om lachen.

    Een spannend uitje voor het hele gezin. In het Gevangenismuseum ontdek je niet alleen het verhaal van dit bijzondere dorp, maar ga je ook op speurtocht, zit je in een cel en maak je een ritje in een boevenbus.

    Plan je bezoek

  • Bierbrouwerij Maallust

    Bierbrouwerij Maallust Een stel loopt in de schemering voor bierbrouwerij Maallust langs.

    Bekroond tot het beste bier van Nederland in 2022! Zoek binnen een plekje tussen de koperen ketels of neem plaats op het terras. Je geniet hier van overheerlijke biertjes, een lunch en andere lekkernijen.

    Pak 'n biertje

  • Luistertocht Pauperparadijs

    Luistertocht Pauperparadijs Houten bewegwijzeringspaal.

    Schrijfster Suzanna Jansen, bekend van de bestseller en theatervoorstelling Het Pauperparadijs, neemt je mee langs de bijzondere plekken in en rondom dit voormalige kolonie- en gevangenisdorp.

    Reserveer je tocht

  • Kaaslust

    Kaaslust Een man pakt een kaas van een plank vol kazen.

    Fijnproever? Loop hier dan even naar binnen. De kazen die Kaaslust maakt, zijn net zo bijzonder als de plek waar ze geproduceerd worden: in een ambachtelijke kaasmakerij in de voormalige zuivelfabriek.

    Kaas proeven

Gouden Gids: Peter Bos

Gids Peter Bos weet als geen ander welke verhalen er te vertellen zijn over dit bijzondere dorp. In zijn 'Verboden Dorp Tour' laat hij je de meest indrukwekkende locaties zien en komen de verhalen echt tot leven. Hij vertelt je er nu al graag iets over.

Op pad met Peter
Gids Peter Bos tijdens een gidswandeling door Veenhuizen. Gevangenismuseum Veenhuizen met gracht in de winter. Borden met foto's op het terrein van het Gevangenismuseum Veenhuizen.

"Leuk weetje. De Maatschappij van Weldadigheid richtte zeven Koloniën op; drie in Drenthe, twee in Overijssel en twee in Belgë. Dit bijzondere verhaal kreeg zelfs de UNESCO werelderfgoed status. In juli 2021 kregen de Koloniën in Veenhuizen, Frederiksoord, Wilhelminaoord (Drenthe) en Wortel (België) deze status". - De Verhalenverteller van Drenthe

TIP: Beluister het verhaal van de Koloniën van Weldadigheid

In deze podcast neemt Ellen ten Damme, opgegroeid in Drenthe, je mee naar bijzondere plekken in de Koloniën.

Weldadig overnachten - In welke bijzondere accommodatie slaap jij?

"Meer ontdekken over de Oerprovincie van Nederland? Ik heb nog een koffer vol verhalen uit Drenthe. Over mammoeten en hunebedden uit de oertijd, het mysterieuze veen én over de oneindige Drentse natuur. Waar kan ik je meer over vertellen?" - De Verhalenverteller van Drenthe

Deze website gebruikt cookies

Door op accepteren te klikken, geef je aan hiermee akkoord te gaan.