Tot in de jaren twintig van de vorige eeuw stond het Derde Gesticht aan de Oude Norgerweg. H…
Tot in de jaren twintig van de vorige eeuw stond het Derde Gesticht aan de Oude Norgerweg. Het was hetzelfde gebouw als het oude Tweede Gesticht waar tegenwoordig het Gevangenismuseum gehuisvest is. Anders dan het Eerste en Tweede Gesticht is het Derde nooit door een nieuw complex vervangen. In 1911 werd het gesticht officieel gesloten, maar kwam al spoedig weer gedeeltelijk in gebruik, onder andere om smokkelaars uit de Eerste Wereldoorlog vast te zetten. Langs de Oude Norgerweg ligt de fraai gerestaureerde Stoomkatoenspinnerij waar ook enkele bed & breakfast-appartementen zijn ondergebracht. De Stoomkatoenspinnerij kreeg in 1839 de eerste stoommachine van Noord-Nederland. Bij ‘het Stoom’ hoorde ook een grote stoomweverij.
De geproduceerde stoffen werd onder meer gebruikt om de eigen gestichtskleding van te maken. Een op turf gestookte gasfabriek leverde het gas voor het ‘gaslicht’ in de fabriek. Zo kon de Maatschappij van Weldadigheid de kolonisten extra lange dagen laten maken op het Stoom’. Het werk was bedoeld voor degenen die niet geschikt waren voor zwaar lichamelijk werk op het veld. Dat gold ook voor de wezen van twaalf tot zestien jaar uit de beginjaren van de Maatschappij. In de twintigste eeuw heeft het gebouw als Oud-Bergveen onder andere vele jaren onderdak geboden aan dienstweigeraars. Dit waren voornamelijk Jehova’s getuigen die zich principieel op het standpunt stelden dat ze alleen aan God gehoorzaamheid schuldig waren en niet aan de organisaties die de mensen in het leven geroepen had.
