Het nationale monument, ontworpen door kunstenaar Ralph Prins en onthuld door koningin Juliana in 1970, bestaat uit een rood geverfd stootblok als waarschuwing tegen fascisme en discriminatie. Van daaruit leiden twee spoorstaven over 97 bielzen, elk verwijzend naar Jodentransporten vanuit Nederland. De 93 bielzen die vast liggen onder de rails voor transporten vanuit Westerbork en de 4 die los liggen voor transporten van elders.
De spoorstaven zijn bewerkt om e…
Het nationale monument, ontworpen door kunstenaar Ralph Prins en onthuld door koningin Juliana in 1970, bestaat uit een rood geverfd stootblok als waarschuwing tegen fascisme en discriminatie. Van daaruit leiden twee spoorstaven over 97 bielzen, elk verwijzend naar Jodentransporten vanuit Nederland. De 93 bielzen die vast liggen onder de rails voor transporten vanuit Westerbork en de 4 die los liggen voor transporten van elders.
De spoorstaven zijn bewerkt om er gehavend uit te zien als een door bommen en kogelinslagen gehavend spoor, met rails die als armen omhoog reiken als een verstild, verwrongen gebaar van wanhoop en verwoesting. Aan de achterzijde grenst het monument aan een muur van Drentse zwerfkeien zonder cement, waardoor het beeld van gestapelde schedels ontstaat. Plaquettes zijn aan beide zijden van de muur aangebracht.
Geen van de monumentelementen komt uit het kamp zelf. Prins koos bewust voor een Frans profiel voor de rails en een groot type Stavast Sr-stootblok. Het originele houten stootblok bevindt zich achter het monument.
Voor Prins belichaamt het monument de paniek, berusting en overheidsterreur rond de wekelijkse treintransporten op dinsdag vanuit Westerbork, maar met name de stilte na het vertrek van de goederenwagons. Schrijver en journalist Evert Werkman beschreef het als het enige oorlogsmonument gemaakt van bielzen en rails, waarbij de schaamte je nog steeds overvalt bij het zien ervan.
