Ten zuiden van het dorp Eelde ligt een archeologisch monument: de ‘Waterburcht van Eelde’. In de ondergrond bevinden zich resten van een kasteel uit de 13de eeuw. Maar ook bovengronds zijn sporen ervan zichtbaar.
In bijna alle publicaties over de Waterburcht is sprake va…
Ten zuiden van het dorp Eelde ligt een archeologisch monument: de ‘Waterburcht van Eelde’. In de ondergrond bevinden zich resten van een kasteel uit de 13de eeuw. Maar ook bovengronds zijn sporen ervan zichtbaar.
In bijna alle publicaties over de Waterburcht is sprake van een door de Royal Air Force in 1944 gemaakte luchtfoto, waarop duidelijk een rond burchtterrein met drie grachten zijn te zien. Door deze luchtfoto zou voor het eerst mogelijk zijn geweest de precieze ligging te bepalen. Dit is echter onjuist. Reeds in 1935 is in opdracht van de Topografische Dienst een luchtfoto van dit gebied genomen, waarop de burcht duidelijk te zien is.
De Waterburcht van Eelde was een zogenaamde motte kasteel. Het bestond waarschijnlijk uit een houten woontoren, die gebouwd is op een opgeworpen heuvel (motte). Het kasteel is omringd door een stelsel van meerdere wallen en grachten, vandaar de naam ‘Waterburcht’. In Drenthe zijn slechts vier andere motte kastelen bekend. Zij dienden als verblijfplaats voor de middeleeuwse elite en boden bescherming in onrustige tijden.
In de 17de en 18de eeuw stond op het terrein van de voormalige waterburcht een havezate, genaamd ‘Therborch’. Dit was een statig woonhuis met landerijen er omheen. Deze havezate wordt voor het eerst vermeld in 1646. Hij behoort toe aan het geslacht Terborch en ontleent zijn naam waarschijnlijk aan de locatie van de middeleeuwse waterburcht. De havezate is in 1799 afgebroken.
