Nijveensterkolksluis

Over de familie Scholten is heel veel te vertellen, maar we houden het kort en zeer beknopt. Dit verhaal gaat over Jan Evert Scholten, de zoon van Willem Albert Scholten en zijn liefde voor watersport.

Willem Albert Scholten (Loenen 1819 - Groningen 1892) kwam als jonge jongen met niets naar Groningen, maar werd Nederlands eerste landbouw industrieel en multinational. Hij bouwde fabrieken waarin o.a. aardappelzetmeel, strokarton en suikerstroop werden gemaakt. Dankzij een gulle investering van zijn schoonvader kon hij al vroeg investeren in een stoommachine en werd hij snel heel groot en heel rijk.

Zijn zoon Jan Evert Scholten (Foxhol 1849 - 's Gravenhage 1918) kwam ook in het bedrijf, maar vader was nog duidelijk de baas. Jan Evert richtte zich meer op de bevolking van Groningen en de stad Groningen. Hij liet de prachtige villa Gelria aan de verlengde Hereweg bouwen nog voordat zijn vader het ernorme Scholtenhuis aan de Grote Markt had laten bouwen. Hij liet het Stadspark van Groningen aanleggen, investeerde in allerlei bedrijven zoals Fongers rijwielen organiseerde een wereldtentoonstelling, hij verhuurde zijn vakantiehuis in Eelde aan mevrouw Bähler-Boerma die er in 1915 het eerste dorpshuis van Nederland begon en ga zo maar door.

Jan Evert was een groot liefhebber van watersporten, zeilen, vissen, hij was veel te vinden op en rond het Paterswoldsemeer. Hij liet de 'Kunstweg' aanleggen, de verbinding tussen Drenthe en Groningen, nu de Meerweg. Bouwde de Paalkoepel, richtte de Verieeniging Watersport Paterswolde (ook voor viswedstrijden!) op, waarvoor hij naast de Paalkoepel een prachtige Buiten Sociëteit liet bouwen die in 1917 werd geopend. En dit is nog maar het topje van de ijsberg, J.E. Scholten heeft ontzettend veel betekend voor Groningen en de Groningers.

Het Paterswoldsemeer had geen doorloop naar ander water, dus het was niet mogelijk om van elders het meer op te varen. Dit vond Scholten jammer, hij wilde graag grote zeilwedstrijden kunnen organiseren, ook met boten van buitenaf. Afgekeken van de turfstekers liet hij een wip of wup bouwen, een soort overzet kraan tussen het Hoornsediep en het meer, hiermee konden boten uit het water worden getakeld en zo in het meer verder varen. Dit was rond 1911, eigenlijk wilde hij een sluis laten bouwen, maar dat kreeg hij niet voor elkaar. De tijd was er toen misschien nog niet rijp voor, maar ruim 16 jaar later was het zijn schoonzoon meester Oving wel gelukt. De Nijveensterkolksluis werd in 1927 in gebruik genomen. De eerste boot die door de sluis voer was de Libelle, de boot van meester Oving en zijn Vrouw Cato Oving-Scholten. De sluis in ontworpen op de lengte van dit schip.