Historische wandelroute Smilde

Beschrijving

1. Vertrekplaats: het evenemententerrein, naast Molenwijk 3, Smilde.
2. Met het gezicht naar het overzichtsbord loop je links van het terrein het half verharde pad, de Eikenlaan, in.
3. Je steekt de geasfalteerde weg (Fazantenlaan) over en volgt het pad. Direct na de Fazantenlaan zie je links en rechts gebouwen van de kinderpsychiatrische kliniek van Accare en scholen van Renn4.
4. Je vervolgt het pad en passeert het “Haddersbos”.
5. Na links en rechts bouwlanden te hebben gepasseerd loop je bij het bosje even rechtdoor. Links en rechts na het bosje tref je een replica van een oude veenweg.
6. Je keert terug en gaat het brede landbouwpad links in.
7. Je steekt de Suermondsweg (de weg van Smilde naar Hooghalen) over en gaat op het fietspad rechtsaf en langs het bord met informatie over het voormalige zwembad.
8. Voorbij de tennisbanen van tennisvereniging “’t Kyllot” sla je links af het fietspad op. Je vervolgt het fietspad 225 meter en stopt bij de picknickplaats waar je informatie vindt over het Kyllotsbos en over de wildweide rechtsvoor.
9. Je loopt na de onderbreking 25 meter terug en slaat bij het bankje rechtsaf het bospad in. Je negeert de zijpaden en steekt de heide over en houdt op het eind rechts aan.
10. Je vervolgt het zandpad en bij het begin van het bos loop je rechtdoor langs een brede greppel en voorbij het bord met informatie over de tankgracht.
11. Je vervolgt het pad. Dit pad buigt naar rechts en bij het zitje ga je rechtdoor het fietspad op.
12. Als het fietspad naar links buigt, loop je rechtdoor het brede bospad in. Links zie je de zuiveringsinstallatie.
13. Je passeert links de ingang naar de nieuwe begraafplaats “het Kyllot” en rechts het pad naar de oude begraafplaats “Kerkenveld”. Iets verder passeer je aan de linkerhand de blokhut bij de ijsbaan.
14. Je loopt door het hek aan de rechterkant de Kastanjelaan in. Vervolgens eerste weg links, Beukenlaan.
15. Op het eind van de Beukenlaan en bij het bord met informatie over Hagenaerskamp en de molen houd je links aan (Elzenlaan).
16. Op het eind sla je rechts af de Veenhoopsweg in en loopt langs het bord met informatie over de Veenhoop.
17. De eerste weg rechts en tegenover het medisch centrum “De Sluiswachter” sla je links de Koningin Wilhelmina Laan in. Rechts staat voor het kindercentrum “De Schutkampen” een informatiebord met informatie over het armenhuis dat hier heeft gestaan.
18. Links loopt de de oude veenvaart Meulenwieke. Je steekt deze over bij het sluisje.
19. Je houdt hierna rechts aan (Rebenscheidtstraat). Deze gaat ter hoogte van het hertenkamp over in de A.M. Sorghstraat. Je loopt langs het hertenkamp en langs het Indië-monument voor militairen in dienst van het Nederlands Koninkrijk na 1945 het park in en langs de herdenkingssteen ter ere van de schrijver Jacob Israël De Haan.
20. Je houdt links aan en loopt langs het bord met informatie over de Koepelkerk het bruggetje over naar de Koepelkerk.
21. Nu loop je links langs de Koepelkerk naar de vaart en de Veenhoopsweg en slaat daar linksaf.
22. Vervolgens passeer je een winkelcentrum en iets voorbij het winkelcentrum ga je rechts de “Koopbakkersdraai” over naar de andere (“stille”) kant.
23. Je slaat daar rechtsaf. Dit is de Tramweg, waar tot aan 1947 de tram van Assen naar Meppel heeft gelopen.
24. Je loopt door tot aan de witte boerderij “Assenrode”. Hier staat een informatiebord.
25. Je vervolgt de weg tot aan de volgende brug die je oversteekt (Polakkenbrug) en aan de drukke kant sla je links af richting Assen.
26. Voor het voormalige gemeentehuis van de voormalige gemeente Smilde met de naam “Villa Maria” staat ook een informatiebord.
27. Na “Villa Maria” en vóór de brandweer sla je rechtsaf en loopt zo naar het evenemententerrein waar deze route eindigt.

Het veen, waarvan er genoeg was in dit gebied, werd in blokken gesneden en verdeeld onder particulieren, die daar voldoende voor wilde betalen. Op 21 februari 1770 hadden de Dost en Gedeputeerden van Drenthe daarvoor een plan van aanleg vastgesteld, waarbij de venen in kaart waren gebracht. Tevens zou de vaart verder tot ontwikkeling worden gebracht. Op 1 maart 1771 ging men van start en is dit ongeveer het begin van de kern Smilde, al heette het dus nog niet zo. De ‘Smildervaart’ werd uitgebreid en bereikte in 1780 de Kolk in Assen en was de Drentse Hoofdvaart klaar. Het eerste huis werd gebouwd, dit was het zogenaamde ‘Zes Herenhuis’, de betreffende heren gaven daarna de opdracht tot het bouwen van de ‘Veenhoop’, het logement dat in de jaren zeventig van de vorige eeuw werd gesloopt. In 1972 werd het eerste kind geboren, een meisje dat op 16 mei werd gedoopt in de kerk van Beilen. Het bruiste in Hijkersmilde en in Kloosterveen, zoals de groeiende nederzetting ten noorden van de Veenhoop werd genoemd.

De toename van de bevolking maakte de komst van een kerk nodig. In 1773 werd deze vraag bij het landschapsbestuur neergelegd. In 1778 kwam het verlossende woord. Architect Abraham Martinus Sorg kreeg de opdracht om het ontwerp te maken en hij gaf Smilde de ‘Koepelkerk’. Nu is de Koepelkerk een baken in Smilde en nog steeds een mooi gebouw. De bouw van de fraaie kerk, die voor die tijd eigenlijk te groot was, kostte samen met de school die gelijktijdig werd gebouwd circa 70.000 gulden. Het landschapsbestuur had ook al een korenmolen laten bouwen, het was dan ook geen wonder dat de jonge kolonie ‘het troetelkindje van het landschapsbestuur’ werd genoemd.