Ga naar de homepage
Ga naar de homepage
4
Wandeltocht
3.5 km (50 minuten)
Deze 'Rode route - Ambachtsroute Veenhuizen' is een bewegwijzerde route van 3,5 km en voert je door Veenhuizen. Veenhuizen was een kolonie van de Maatschappij van Weldadigheid, opgericht in 1818. In totaal bestond het uit 7 koloniën; in Nederland en België. In Veenhuizen werden met name armen en wezen gehuisvest. In het landschap en de gebouwen zie je deze bijzondere geschiedenis meteen terug. De route is niet overal verhard.
Parkeren en OV
De route start bij Veenhuizen Boeit aan de Oude Gracht 40 in Veenhuizen. Hier is ook parkeergelegenheid. Kom je met het OV naar Veenhuizen? Stap dan uit bij bushalte Generaal van den Boschweg, dan is het nog 15 min. lopen naar het startpunt. Plan hier je reis.
Bewegwijzering
De route is bewegwijzerd met rode paaltjes.
Honden
Honden mogen mee mits aangelijnd.
Eten & drinken
Wil je wat eten of drinken tijdens deze wandeling? Dat kan bij verschillende horecagelegenheden in Veenhuizen.
Haulerweg
9341 Veenhuizen
Navigeer naar startpunt
Het Gevangenismuseum vertelt verhalen over de gevolgen van normafwijkend gedrag. Verhalen van vroeger en nu over armoede, verpaupering, misdaad en straf. Verhalen die je op een andere manier naar vrijheid laten kijken, die je nieuwsgierig maken en je aan het denken zetten.
Dit gebouwtje uit 1865 is oorspronkelijk gebouwd als kosterswoning. Het lijkt op de Kolonie-huisjes in Frederiksoord. In de volksmond ‘het Pannenkoekhuisje’ deed dienst als consistorie en zondagsschool. Het wordt tegenwoordig verhuurd als vakantiehuisje.
Klein Soestdijk is een voormalige directeurswoning in het Nederlandse dorp Veenhuizen in Drenthe. Deze witte villa werd in 1859 gebouwd voor de hoofddirecteur van de gestichten, de verpleeg1
Bierbrouwerij MAALLUST
Hoofdweg 140
9341 BL Veenhuizen
Haulerweg
9341 Veenhuizen
Navigeer naar eindpunt
Extra info
1815. Nadat Napoleon de Slag bij Waterloo heeft verloren heerst er, vooral in de steden, grote armoede in Nederland. Generaal Johannes van den Bosch richt de Maatschappij van Weldadigheid op om arme mensen ‘te verplegen tot een beter bestaan’ en om hen een beroep te leren zodat zij kunnen voorzien in hun eigen onderhoud.
Er worden zeven Koloniën van Weldadigheid opgericht: vijf in de Noordelijke Nederlanden (Frederiksoord, Willemsoord, Wilhelminaoord, Ommerschans en Veenhuizen) en twee in de Zuidelijke Nederlanden (Wortel en Merksplas). Landlopers, arme gezinnen, bedelaars en ook weeskinderen worden er zowel vrijwillig als gedwongen opgenomen.
Veenhuizen is de zesde kolonie en wordt in 1823 opgericht. Er worden drie gestichten gebouwd waar het personeel en de verpleegden (zoals de armen en wezen worden genoemd) wonen en werken. In 1859 gaat de Maatschappij van Weldadigheid failliet en neemt de Staat der Nederlanden Veenhuizen over.
Vanaf 1875 gaat het beheer van Veenhuizen naar Justitie en wordt Veenhuizen omgevormd tot een gevangenisdorp. Net als de kolonie Veenhuizen is ook het gevangenisdorp zelfvoorzienend. Justitie verplicht haar personeel in het dorp te wonen. Andere mensen zijn niet welkom, tenzij ze een goede reden hebben voor een bezoek aan Veenhuizen.
De architecten Johan Frederik Metzelaar (tot 1883) en daarna zijn zoon Willem Cornelis ontwerpen de gebouwen voor een compleet dorp met respect voor de bestaande landschapsstructuur. Door het gebruik van maar zeven woningtypes ontstaat een grote eenheid, wat het dorp een unieke uitstraling geeft. In dezelfde stijl worden o.a. het hospitaal, de elektriciteitscentrale, scholen, kerken en het slachthuis gebouwd.
De woningen weerspiegelen de hiërarchie binnen Justitie: de locatie, de vorm, de grootte en de tuinaanleg zijn indicaties van de sociale status en de rang.
Op een aantal woningen staan opvoedkundige teksten of teksten die verwijzen naar de functie van de bewoners. Sommige woningblokken hebben op de zijgevel een letter- of cijferaanduiding.
Jarenlang blijft Veenhuizen een gevangenisdorp waar buitenstaanders niet welkom zijn. Een dorp met eigen regels, een strikte hiërarchie, een uitzonderlijke architectuur en een bijzondere landschappelijke inrichting. Omstreeks 1985 wordt Veenhuizen vrij toegankelijk en trekt Justitie zich langzaam maar zeker terug uit het sociale leven van Veenhuizen met als gevolg dat veel gebouwen leeg komen te staan en de gevangenissen rondom van hekken worden voorzien.
Dankzij de inspanningen van verschillende partijen en overheden heeft Veenhuizen, in juli 2021, de UNESCO Werelderfgoed status gekregen.
Deze route kan het gehele jaar gewandeld worden. Wel voert de wandelroute deels over onverharde paden. Wij raden je dan ook aan goede, waterdichte, schoenen te dragen.