Historische wandelroute Hoogersmilde

Beschrijving

Er kan bij deze wandelroute woden gekozen voor twee afstanden; 4,5 of 7,5 km. Onderweg kom je verschillende informatieborden tegen over de geschiedenis van Hoogersmilde. Zo kom je meer te weten over 'Het Rieten Dak', de familie van Veen en over de drie huizen '1953', 'Avondrust' en 'welgelegen'. Op de route was vroeger en tramlijn. Hierover vind je een informatiebord tijdens het wandelen en ook kun je het voormalige stationsgebouwtje zien.

Hoogersmilde staat onder andere bekend om zijn televisietoren. Deze zendmast is op 24 november 1959 in gebruik genomen. De constructie van gewapend beton en staal is met 303 meter de hoogste in Noord-Nederland. Deze zie je uiteraard ook tijdens het wandelen. 

Oudste kern
In 1615, wanneer Adriaen Pauw, heer van Heemstede en pensionaris van Amsterdam, participant wordt in de Hollandse compagnie van de acht parten, is er nog geen sprake van een goed functionerend bestuur over de Dieverder en Leggeler Smildervenen. Binnen de compagnie is er nog geen sprake van een vlekkeloze organisatie. Pas in 1618 komt hierin verandering en wordt over de compagnie en de Dieverder en Leggeler Smilder Veenen gaandeweg een beter bestuur gevoerd.

Dagelijks wordt in die tijd door de veenarbeiders naar de Smildigervenen gewandeld vanuit Diever. Pas in 1631 meenden de heren van de Compagnie dat door deze wandeling wel heel veel tijd verspild
werd. Zij plaatsten een loods vlak bij de plek waar het veen gewonnen werd. Pas in 1834 werd het idee geopperd om huizen te gaan bouwen. Op 11 januari 1635 werd besloten om 10 dubbele woningen te bouwen. Het was op 1 mei toen de huizen konden worden betrokken en dat was dan ook meteen het moment dat Hoogersmilde ontstond. De woningen stonden langs de westzijde van de Grift, ongeveer bovenstrooms van de Lotengracht. Dat is waar nu de ‘Twee Provinciënweg’ loopt.

Daarmee is Hoogersmilde de oudste kern, van de voormalige gemeente Smilde.

Ondernemingen
Tegenwoordig zijn er drie grote ondernemingen actief in Hoogersmilde, dat zijn de steenfabriek Calduran, in 1905 gesticht als kalkzandsteenfabriek Roelfsema, De firma Koers, begonnen in 1918 als “schuitevaarder” en de firma Vredeveld, transportbedrijf sinds 1937. Deze bedrijven zorgen voor veel werkgelegenheid. Veel personeelsleden wonen in Hoogersmilde. Alle drie de bedrijven doen
veel voor de bevolking in deze plaats .Tijdens uw wandeling komt u ze tegen.

Verder zult u tijdens de wandeling veel boerderijen tegenkomen, na de vervening boden die een welkome aanvulling voor de werkgelegenheid.

Belevingspad
Bent u nog niet uitgewandeld als u weer bij “Het Rietendak” terug bent, dan is verderop aan de Bosweg (2,5 km) de start van het belevingspad in het Drents-Friese Wold.
Het Drents-Friese Wold, is één van de grootste Nationale Parken van Nederland. Omdat het zo groot is, zijn er oneindig veel varianten om van de natuur te genieten.
Voor sommigen is een paaltjesroute volgen al voldoende, zeker met de wetenschap hoe lang zo’n route is.

Het Belevingspad begint vanaf de Bosweg; volg hiervoor de borden naar ’Camping de Reeënwissel’, waarvandaan trouwens ook kan worden gestart. Een stukje verder richting Appelscha bij de parkeerplaats van het Drents-Friese Wold begint de route. Voor kinderen is het een avontuurlijke route, met onderweg allerlei leuke objecten.
Een belevenis op zich. Er zijn borden geplaatst die u naar het Belevingspad leiden.
Door middel van het Belevingspad Hoogersmilde wordt ook kennis gemaakt met de rijke historie en interessante omgeving van dit gebied. Een lange route is het niet, deze oorspronkelijke rode paaltjesroute is slechts 2.5 km lang. Onderweg zijn 10 objecten te vinden die allemaal op speelse wijze een verhaal vertellen over de cultuur en historie van Hoogersmilde en de directe omgeving.

Routebeschrijving

1. Vertrekplaats: De parkeerplaats bij ‘Het Rietendak’, op de hoek van de Rijksweg en de Bosweg. Hier staat het overzichtsbord.
2. Vanaf de parkeerplaats loopt u op het fietspad rechtsaf langs het informatiebord over “Het Rieten dak”, u steekt de Bosweg over en vervolgt het fietspad tot aan de Hendrik Oostdraai over de vaart.
3. U loopt de Hendrik Oostdraai over en slaat linksaf. U kunt eventueel rechtsaf slaan en 500 meter tot aan de steenfabriek te lopen om de kalkzandstenen huizen, het monumenten en het informatiebord te bekijken.
4. U loopt verder aan de “stille” kant. U passeert de Beilervaart. Links aan de kant van de vaart staat een praatpaal met informatie over de schippersbeurs in ‘Het Rietendak’, het witte rietgedekte gebouw aan het begin van de route.
5. Iets voorbij de Beilervaart staat rechts bij de boerderij Jagerslust, waar de familie van Veen woonde, een informatiebord. Hiernaast kan men naar achteren naar de TV toren.
6. Vervolg de wandeling tot voorbij het viaduct van de N381, de weg van Drachten naar Emmen.
7. Direct als u het viaduct onderdoor loopt, staat aan uw rechterhand een informatiebord over de drie huizen “1953”, “Avondrust” en “Welgelegen”. Het huis met de naam “1953” heette tot voor enkele jaren “De Knol”. Op deze plek stond vroeger een armenhuis.
8. U blijft aan de stille kant lopen richting Assen tot aan het Oranjekanaal.
9. Even verderop loopt u langs het bord over “De Polle”.
10. Vervolgens loopt u door tot aan de Leemdijkbrug. Hier steekt u de Vaart over. Rechts aan de overkant bij het camperbedrijf Bouwknegt hangt aan de muur een informatiebord over de vroegere tramlijn en de op deze locatie gelegen remise. Iets meer naar rechts ziet u het stationsgebouwtje (nu woning).
11. U volgt het fietspad linksaf richting Hoogersmilde en loopt langs het informatiebord over “Nieuw Salverdt” een vroegere marechaussee-kazerne.
12. U vervolgt de route tot u links van de weg aan de vaartkant een richtingbord ziet dat verwijst naar de begraafplaats Hoogersmilde. Hier liggen 4 oorlogsgraven van het Gemenebest.
13. Even verderop verwijst aan de vaartkant een richtingbord naar de Joodse begraafplaats.
14. U loopt weer verder onder het viaduct door van de N381, langs het tankstation en langs het bord bij de PKN-kerk.
15. U loopt nu door langs de winkels tot aan ‘Het Rietendak’, uw eindpunt.

Steekt u een brug eerder over (Spiersbrug), dan is de route 4,7 km. Maar dan mist u de borden over de Polle, de tramremise, ‘Salverdt’ en over de begraafplaatsen